31-05-2015

Duurzaamheid

Stan’s column: “Sell more, sell faster?”

Door Stan van Gemert

Landelijke Repair Café dag 2015

Zaterdag 30 mei nam ik deel aan de landelijke Repair Café dag van de Stichting Repair Café Nederland. Ruim 100 enthousiaste mensen waren gekomen, die samen zo’n 60 Repair Cafés vertegenwoordigden. Ook waren er twee Belgische collega’s. Succesverhalen en ideeën werden gedeeld, om gezamenlijk een tegenwicht te bieden aan de groeiende afvalberg en invloed uit te kunnen oefenen op de productie van niet-repareerbare apparaten.

Maar het is toch op?

Wie kent het niet? Na twee jaar stopt je koffiepad-apparaat ermee. Een aantal maanden na aanschaf, moet je je mobiel al sneller aan het infuus leggen. Een inkjet-printercartridge die alweer “leeg” is. Een ladder in je kous. Een lamp die ploft… Het is op, dus moet het vervangen worden, toch? Niet helemaal! Er zitten meerdere kanten aan dit verhaal, waaronder consumentengedrag, producentengedrag en economie.

Geplande slijtage?

Als producenten meer verkopen stijgt hun omzet. Is het niet een aloude definitie van succes dat je bedrijf steeds maar groeit? De nieuwe resultaten moeten beter zijn dan de vorige. Als de resultaten hetzelfde zijn, is er toch iets niet goed gegaan. Wanneer tijdens de productontwikkeling de slijtage wordt ingepland, stijgt de waarschijnlijkheid van toekomstige omzet. Maar doen bedrijven dit echt? Bestaat er zoiets als geplande slijtage? Waren de apparaten van vroeger niet degelijker? Apparaten die jaar en dag mee gingen? Was de levensduur van de oude gloeilampen niet twee-en-een-half keer hoger? Is de levensduur van witgoed de afgelopen 20 jaar niet met 25% gedaald? Wordt het printen na een vast aantal prints niet simpelweg geblokkeerd? Helaas blijkt dit allemaal wel zo te zijn. Het productieproces wordt zodanig aangepast dat de apparaten een kortere levensduur hebben. In het bedrijfsleven staan manipulaties als deze bekend als “planned obsolescence”. Met andere woorden: de consument zal dan eerder een iets beter en iets nieuwer product kopen, dan eigenlijk nodig zou zijn. Daling van de levensduur betekent immers stijging van de omzet. Stijging van de omzet betekent groei en groei betekent succes. Met de genoemde inkjet-printercartridges gaan producenten echter nog een stap verder. In deze cartridges worden chips gesoldeerd, die aangeven dat een inkjet cartridge leeg is. Dit terwijl er nog zo’n 25% inkt in de cartridge zit. Je kan echter niet meer printen. Pure verspilling van goede inkt en geld, onder het motto: ‘sell more, sell faster’.  

Verwachtingspatroon van de consumenten

Producenten spelen in op het verwachtingspatroon van de consument. Door de levensduurverwachting via geplande veroudering naar beneden bij te stellen, behoeften aan te wakkeren en de prijzen van vervangende onderdelen hoog te maken, wordt een wegwerpmentaliteit gecreëerd. Nieuwe onderdelen bestellen is duur. Producten repareren kost dus meer dan nieuwe producten kopen. Welkom in de consumptiemaatschappij! En ja, daar heb je het consumentengedrag. Consumenten stellen zich in op de (nieuwe) levensduurverwachting. Is de waarde die we aan spullen hechten niet enorm veranderd ten opzichte van vroeger? Wil “de consument” tegenwoordig niet de “latest, greatest”, het nieuwste van het nieuwste? Willen mensen niet continu nieuwe speledingetjes? Producenten spelen hier handig op in. En doen de producenten het niet, dan heb je nog onze politici. Het is immers goed voor onze economie om te consumeren! Zo suggereerde Rutte in 2013 dat we ons geld moesten laten rollen, om auto's, huizen en badkuipen te kopen. Om de crisis te verslaan dienen we te kopen , kopen en kopen. Soms zelfs als het product nog niet kapot is. Over verspilling gesproken.

Creëren van milieubewustzijn

Als consument houden we het systeem vooralsnog in stand. En hier is het waar de Repair Cafés inzetten. Maar liefst 70% van de aangeboden artikelen wordt gezamenlijk gerepareerd. Bezoekers worden bij het reparatieproces betrokken, kennis wordt overgedragen. Levensduurverwachting wordt bijgesteld, milieubewustzijn wordt gecreëerd.

Mensen willen repareerbare spullen

Oprichtster Martine Postma opende op 18 oktober 2009 haar eerste Repair Café in Amsterdam-West. Inmiddels voeren alle Repair Cafés bij elkaar maar liefst 13.000 succesvolle reparaties per maand uit. Reparaties die een tweede leven geven aan apparaten. Het feit dat op basis van gezamenlijk repareren, er in zo’n zes jaar tijd ruim 700 Repair Cafés in 18 landen zijn opgezet, kan als signaal gezien worden dat mensen repareerbare producten willen!

Duurzaamheid

Met duurzaamheid wordt uiteindelijk op kosten bespaard. Er wordt immers minder geld uitgegeven en geen tijd verspild voor aanschaf en vervanging van apparaten met de bijbehorende installatie/configuratie. De afvalberg wordt kleiner en we verbruiken minder grondstoffen. Ik ben een trotse initiatiefnemer van het Repair Café Teylingen , dat op 19 september 2015 open zal gaan.

Weetjes:

De Franse econoom Jean-Pierre Haber denkt dat de terugkeer van reparatienetwerken in Europa 500.000 banen kan opleveren! Het economisch alternatief voor het kopen van de auto's, en de badkuipen? S10 consultancy kan u ondersteunen met energiebesparingsprojecten, met een sterk oog voor het gebruik van duurzame materialen. Advisering, ondersteuning en volledige begeleiding van de besparingstrajecten. Van het maken van een ontwerp, compleet met tekeningen, kostenramingen en werkomschrijving, tot het nalopen en controleren van de montage en het afstellen van de regelapparatuur. Wij regelen een positief rendement op uw investering en besparen hiermee op uw kosten! In de brandweerkazerne Livermore Californië brandt een in 1895 door Adolphe A. Chaillet ontwikkelde gloeilamp inmiddels 114 jaar, 24 uur per dag! Lange levensduur, het kan dus wel! *) *) Levensduur dient hier wel in de juiste context geplaatst te worden. Rendement (lichtopbrengst) is hier niet meegenomen. In het algemeen schrijdt de techniek voort. Zo zijn de volgende generatie koelvriescombinaties over het algemeen zuiniger dan de vorige. Vervanging kan dus wel zinnig zijn voor het milieu wanneer apparaten veel gebruikt worden.